mga magdalena sa daram

Sa linghod nga pangedaron
gibiyaan nila ang isla sa Daram;
nanimpalad sa yuta sa katagalogan
sa pangindahay nga ang kaharuhay matagamtam.

Napakyas ang mga maayong tinguha

nga mahaon sa kalisod ang pamilyang nag-ulaod;
nahaylo sa mga pasalig, napadpad sa mga casa.
Nagihay ang tanan, sa kaalaotan natumpawak, nasukamod.

Karon, balon ang mga pagmahay ug mga panghayhay,
balik sa pulong-diyot nga ilang namat-an.
Hukman man sila sa mga mata sa pagtamay
mga biktima lamang sila sa hakog nga katilingban.

(Kining maong balak sinuwat ni Jon Saguban. Ang magbabalak nagpuyo sa dakbayan sa Iligan.)

sa panahon sa kahilom

Sa panahon sa kahilom nakauban ko ikaw;
nakita ko ang imong way paglubad nga pag-uban kanako
diha sa mga bato, sa mga kahoy ug bagon, mga sagbot ug kugon;
nakita ko ikaw nga nagnunot kanako hangtod niining
tumoy sa Mga Isla nga ni makausa wala palandonga
nga mataak ug mapuy-an ko.

Sa panahon sa kahilom, ikaw nabati ko
diha sa hapuhap sa maigang hangin, diha sa kainit
sa adlaw, sa landong sa mga kahoy, sa tingog sa
kalanggaman, sa mga hadyong sa langaw, sa buyog,
sa mga putling hunghong sa gagmayng mananap.
Nabati ko ang imong pag-amoma, gikan pa sa
Akong gamayng dapit nga namat-an, gikan pa sa
oras nga akong unang naginhawa ang hangin sa kinabuhi.

Sa panahon sa kahilom inanay kong nabuntog ang kahadlok,
nga sa pagsum-ok ko sa kahumayan ug sa kakahoyan,
mibabag kanako, buot kanakong muhulga ug mopakgang sa
atong panag-uban ug mosugo kanako sa pagsibog.
Sa panahon sa kahilom ania ako nagalingkod
nga luwas sa kahadlok ug kakuyaw
ug karon ania naminaw sa imong balaang hagawhaw.

Sa panahon sa kahilom nabati ko ikaw
nga nag-ingon, “Kahadlok ayaw!”
Sama ako kang Maria ug kang Jose
nga nakadungog sa maong mga pulong, “Kahadlok ayaw!”
Kahadlok ayaw sa ugma nga way kaseguroan,
sa ugma nga kon maabot man o dili
way kalabotan sa akong karon.
Kahadlok ayaw sa mga kahuyang, mga kaibog
ug gusto nga kanako buot moangkon ug mohari.
Kahadlok ayaw sa kagahapon nga buot kong isalikway
apan ania nahimong kabahin kanako.

Sa panahon sa kahilom nadungog ko
ang Manunubos nga nagtuaw sa bungtod,
“Bulahan ang mga kabos kay ilaha ang gingharian sa Dios!”
Sa panahon sa kahilom nabati ko ang akong kabulahanan,
Sa akong kakabos nasabtan ko ang kakabos sa uban.

(Marso 20, 2001: Sta. Ana, Cagayan Valley)

-JON SAGUBAN

Dakbayan sa Iligan

daman

Gipugos ko akong mga mata--

Piyong...

                        apan kutoy!

         Piyong...

                                  apan kutoy!

                   Piyong...

                                          apan kutoy!

                              Piyong...

                              Piyong...

                              Piyong...

Usa ka daman mipukaw sa banagbanag,

Ay, kaguol sa kaldero sulod sa akong tiyan.

-JON SAGUBAN

Dakbayan sa Iligan

hamok sa kahiladman

(usa ka pagpamalandong)

Masanag ang kahaponon.
Ang mga panganod sa sidlakan
minunot lamang sa hinayng gimok sa hangin.
Ang isla sa Sugbo nagpabiling malinawong
naghandukaw, daw usa ka binuhat
nga nagsud-ong sa madanihong lumba
sa gagmayng balod sa gamhanang Tanyon.

Ug naglingkod ako,
usa ka kalag, kansang mga mata
napunting sa naghuliyawng kabataan,
nanaggukdanay sa ibabaw
sa maigang kabalasan.
Ug diha sa ilang kadasig ug katiunay,
mitukbil kanako ang kahilom--
kahilom nga inanayng mikuyanap
ngadto sa kinahiladman sa akong pagkaako.

Ug nahimugso ang usa ka pangutana,
“Asa man ang ilang padulngan?
Padayon ang ilang pagdaghan
samtang padayon ang pag-antos ug ang kakabos.
May kahulogan pa ba kaha unya
ang ilang katawa ug pagginhawa
dinhi ning mapintas nga katilingban?
Dinhi ning nagkalaksot nga kalibotan?”

Ug king kalag nga gidala sa balaang kahilom
nahigmata gikan sa iyang paghikatulog
ug akong nakita ang usa ka matang sa kinabuhi
nga gisalohan sa tanan.
Sila ug ako nagkahiusa diha sa kabalaanon
sa matag sulod-gawas sa hangin sa kinabuhi.

May kahulogan diay sa ilang yanong katawa
sama sa kahulogan sa lubok sa akong dughan.

Unya niadtong maong kahaponon
mitindog ako ug milakang
sa pagtuman sa maong balaang sugo--
ang paghatag ug kahulogan sa kinabuhi
segun sa mando sa akong kahiladman.

(Marso 20, 2001: Sta. Ana, Cagayan Valley)

-JON SAGUBAN

Dakbayan sa Iligan

panimpalad

Nganong iya mang ibaylo ang kuwatro sentos
nga bugti sa peso nga itaya sa tulo ka numero
sa tres sentos nga segurado?

Dili na unta siya magtagad pa nga maglingkod
magkig-estokada sa bulhot sa aso
gikan sa tinigol nga lumboy,
o ang iyang kalag ug lawas
nakigkarinyo pa sa kainit nga
nagdalit lamang kaniyag hanap nga
kinagilkil sa iyang bolsa.

Apan pila na ba ka bag-ong tuig
ang minglabay?
Patay ang mga dunggan
ug bulhog ang mga kalimutaw
sa mga gituohan niyang maminaw
ug motan-aw. Karon padayon
ang iyang pagsalig sa panimpalad sa
niwang niyang peso.

-JON SAGUBAN

Dakbayan sa Iligan

matod sa pari

(sa wali niya
samtang nagtapad ta),

“Hakog kana siyang
lawom ang tingkoy.”

Pagkadali bang milupad
sa imong kamot, mibatog sa
unoron kong tangkugo.
Bisan sa akong pagsagang
gipugos mo pagtuslok
sa imong hintutudlo
ang tingkoy kong hapit na
mapanas ang yukom,
naabunohan sa kolesterol
nga akong natigom.

Pastilan! Ako dayoy imong nakita…
Nganong dili man ang gilawmon
sa imong tingkoy ang una
mong gisukod sa imo mismong tudlo?


-JON SAGUBAN
Dakbayan sa Iligan

ihalad ko sa mga diyosa

nga napagtong sa kainit sa Adlaw,
nagay-ot ang panit sa pagbugwal sa yuta
nga gituboan sa sentabos
nga mga dahon ug bunga,

sa hulyon sa mga titik
sa pagdayeg, giugom
sa nag-alibasol kong utok,
paghunahuna kanus-a sila mahaw-as
gikan sa tunglo sa mga singot
nga mikunsad sa ilang mga palad,

karon, ania ang pagdahom
nga matawo pag-usab ang ginatos
ka manunubos nga moputol-putol
sa nagtumpil nilang mga krus.

-JON SAGUBAN

Dakbayan sa Iligan