Balising

"Ang miapol nga dugo sa dakbayan
Gitusok og dagom ug kini mituasik
Mao ang tibuok katilingban nagnganga
Nga mihangad sa langit
Aron isalod ang matag lusok sa pinisik."
- Rodrigo Vasquez del Rio, Ang Kahingpitan sa Pagka-anaa

I

Ania ako nagsubay sa dagitab,
Hain akong lamuglamog nagpasiatab.
Akong gibingkis ang as-as sa Panahon,
Gialig-igan og agang sulod sa kahon.
Mao kini ang bag-aw nga Pinulongan,
Ang bata-dila sa kulod nga dili mapungngan.
Yam-iran ko ang pang-unang langgikit,
Ug akong lutason tanan nga gisukit.
Layat! O higala kong maluibon,
Ngadto sa busay nga gialirongan og gabon.
Agwantaha ang taop nga pungkay sa pagbati,
Badok sa lintunganay sa kasakit nga nasinati.
Mihiyos ang alimbukad nga milupad
Paingon sa talastas sa halapad mong palad.
Ang tihog nga nahulog sa tingkatulog
Mitingog, midulhog, milanog, unya minaog.
Mihulma kini og wagas nga gibag-as,
Mga bulawan nga gipamas-an sa nagbunyog nga pulgas.

Lantawa ang tadhunadman sa Buhilaman.
Lantawa ang alamdag sa kinahiladman.
Lantawa ang uyokan sa taghuna.
Lantawa ang gimina sa hunahuna nga luna.

Sugod sa Tigburukad hangtod sa Danghos,
Didto sa Impyerno kitang tanan manglahos.
Pamulong ko ang akong agyas nga alhog.
Sa kasingkasing ni Bathala ko kini ituhog.
Hatagaan ko ikaw og tugda sa kasusama,
Ang duha-litok sa kahingapin nga walay sama.
Paminawa ang mga baligho sa pangabubho,
Sangpotan sa laraw sa tawong nagkaon og mumho.
Maglipay kita mga ulipon sa subog!
Ilumos ang kaugalingon sa ilimnong makahubog!
Sinuhid kini sa panid sa Kataposang Magbabalak,
Sa magtatamod nga nagtamod og alak.
O badlit sa yanong mayukmok!
Lugaynong sabad nga inanayng migimok.

Atoang payasaon ang pangsungkol nga timaan.
Atoang pulpogon ang aliling nga gibuhian.
Atoang ipadahili ang tanang tuldok sa undok.
Atoang ipanlansang ang mga dapaldapal nga nagpundok.

Naglibog ba ikaw sa pahat sa alindong?
Hiposa ang ginom nga liyaliya nga imong gipandong!
Ang gingi sa atong pagka-anaa atoang abunohan,
Ug dinhi nato itukod ang bandan nga Simbahan.


II
"Kung ang pulang mamumuno naghunahunang makapatay,
O kon ang gibuno naghunahuna nga siya gipatay,
Wala sila mahibalo sa mabitikon nga pamaagi
Ako mitago, ug miagi, ug mituyok pagbalik."
-Ralph Waldo Emerson

Karon, nagsugod na og lubag
ang tanan nga dili manglubag
kay nasuko na ang adlaw
yuta ug dagat. Nagbagutbot
na ang hangin— ang ulan
dili na mobundak, igo na lang
mopatilaw og taligsik. . . .

Kon ang kalibotan maningil
na sa mga utangan, ang
gibati og kaharuhay karon
makatilaw na gayod kung unsa
ang bation sa maguhayguhay—
ang mga gilaay mahatagan
na og buho para makapahulay.

Gahapon, gihatagan nato og
pangalan ang mga mananap,
bato, bulak, bituon— aron kita malingaw—
Kay kita dili mahimutang kon
molabay ang matag gutlo unya wala
kitay makaplagan, mamugna, mahulma—
nga kamatuoran, butang, kabuang—

Mao karon. Mao na gayod
kini ang kahumanan sa tanan
nga milugwa sa tago-angkan sa
wala. Ayaw pagbasol, ayaw
pagmahay— ikalipay kini—
kay ikaw ug ako magdungan
kadugmok paingon sa maputli nga abog. . . .


III
"Akong gihangad ang akong mga mata sa kabukiran—
Hain kaha magmagikan ang tabang?"
- Salmo 121

Ania, dawata ang kanta nga akong
Gihalad alang kanimo.

Ginama kini sa dahon, balas, tubig, bituon—
Ug sa tanan mayukmok nga naghulma sa kalibotan.

Gisulat ko kini para kanimo tungod ikaw balaan—
Balaan pa sa mga santos nga nangamatay nga ulay

Balaan pa sa mga anghel nga napuno og kasuko ngadto sa yawa
Balaan pa sa mga pari nga nagsangyaw og kaluwasan
Sa usa ka patay nga tanghaga.

Kining kantaha mao ang imong hinagiban sa tanan katalagman
Nga imong masugatan o masagubang sa dalan sa kinabuhi.

Ang tubig nimo kon ikaw uhawon sa imong pagpangita
Og balay-kapahulayan sa kalasangan nga mao

Ang hawla nga nagbilanggo kanato.

Ayaw kahadlok kon moingon sila nga kasaypanan
ang imong binuhatan.

Kinsa sila para imong kahadlokan?

Nangasaag ra pod sila ug wala miusa kanila
Ang nakatuod sa dalan sa kalingkawasan.

Bisan ako, higala— apan andam ako nga kuyogan
Ug ubanan ikaw sa imong lakaw.

Ako ang imong giya ug ikaw mao pod sa ako—
Ang imong pag-antos, akong pag-antos.

Agakon ko ikaw susama sa usa ka bata
kon molabang ka sa lalom nga sapa.

Hupot og maayo sa akong mga kamot ug ayaw pagbuhi
Kay hasta ako naghupot usab sa imong mga kamot.

Nag-ampo ba ikaw nga matagamtaman ang tumang kapiskay
Ug kaharohay ining kinabuhia?

Sirado-i imong baba— itak-om— paghilom—
ipiyong ang imong mga mata.

higda sa gipanday ko nga lipak nga katri
ug kantahan ko ikaw ini nga kanta para ikaw makatulog.

Kantahan ko ikaw para ikaw makasabot nga
Ikaw ang kaluwasan, ang kaharohay, ang kapiskay, ang kalinaw—

Ug higala, hangyo ko lang kanimo: palihog kantahi usab ako
Niining kantaha kay usahay makalimot ako kung unsa ug kinsa ako.

- DR. MELVIN Y. CORTES
Sunny Hills, Talamban, Dakbayan sa Sugbo